Punishment Park
Το «Punishment Park» είναι η πιο γνωστή ταινία του Peter Watkins και αποτελεί ένα αριστούργημα του ‘σινεμά βεριτέ’. Η μελέτη του Watkins για τις κοινωνικές αναταραχές στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Βιετνάμ, βρίσκει τη διοίκηση του Νίξον να ιδρύει κέντρα αναμόρφωσης για τους διαφωνούντες: ειρηνιστές, φοιτητές, έγχρωμους ακτιβιστές κι άλλα «διασπαστικά» στοιχεία της κοινωνίας. Επικαλούμενη την εξουσία που της παραχωρεί η Πράξη McCarran του 1950, η κυβέρνηση στέλνει τους διαφωνούντες σε ένα «πάρκο τιμωρίας», όπου οι φυλακισμένοι πρέπει να διασχίσουν την έρημο της Καλιφόρνια χωρίς φαγητό και νερό, την ίδια στιγμή που οπλισμένοι άντρες της εθνικής φρουράς τους καταδιώκουν.
Στην ταινία συμμετέχουν ερασιτέχνες ηθοποιοί, οι οποίοι αυτοσχεδίασαν τους ρόλους τους, εκφράζοντας τις δικές τους πολιτικές πεποιθήσεις. Το αποτέλεσμα ήταν τόσο ρεαλιστικό και γεμάτο ένταση, που σε κάποιο σημείο ο Watkins φοβήθηκε ότι οι ηθοποιοί με το ρόλο των αντρών της εθνοφρουράς είχαν οπλίσει τα όπλα τους με αληθινά πυρά. Αξίζει να σημειωθεί πως ο υπεύθυνος ήχου της ταινίας ήταν ο Michael Moore, πασίγνωστος σήμερα σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ, το έργο του οποίου είναι σαφώς επηρεασμένο από τον Peter Watkins.
Επί 43 χρόνια ο Peter Watkins γυρίζει ριζοσπαστικές, καινοτόμες ταινίες, που μέσα από την τεκμηρίωση ή/και την μυθοπλασία κριτικάρουν την σύγχρονη κοινωνική – πολιτική πραγματικότητα, παραμένοντας συνεπής και ασυμβίβαστος με αισθητικές, ιδεολογικές παρεμβάσεις πολιτικών, παραγωγών, τηλεοπτικών καναλιών, διανομέων. Η σταθερή του θέση απέναντι στα media κράτησε το έργο του μακριά από το ευρύτερο κοινό.
Το Punishment Park συμβαίνει αύριο, χθες ή σε πέντε χρόνια από τώρα. Επίσης, συμβαίνει σήμερα. Ο πόλεμος στην Ινδοκίνα κλιμακώνεται. Η κυβέρνηση της Αμερικής έχει αυξήσει τις στρατολογήσεις. Αντίστοιχα, παρατηρείται ένα νέο κύμα μαζικών διαδηλώσεων, βομβαρδισμοί κέντρων στρατολόγησης και άλλες πράξεις «δολιοφθοράς». Πολλά πανεπιστήμια είναι κλειστά. Λόγω του μεγάλου αριθμού «πολιτικών εγκληματιών» που δημιουργεί αυτή η κατάσταση, τα ποινικά ιδρύματα σε ολόκληρη τη χώρα ξεχειλίζουν από τους κρατούμενους. Ως εκ τούτου ο Πρόεδρος κάνει χρήση της εξουσίας που του εκχωρεί το δεύτερο άρθρο του Νόμου για την Εθνική Ασφάλεια του 1950 ( Νόμος Μακ Κάραν) για να κηρύξει κατάσταση ανταρσίας στο εσωτερικό των Η.Π.Α. και εγκαθιδρύει μια σειρά στρατοπέδων κράτησης σε όλη την επικράτεια. Οι κρατούμενοι σε αυτά τα στρατόπεδα –κυρίως νέοι άντρες και γυναίκες- παρουσιάζονται ενώπιον νομιμοφανών δικαστηρίων και καταδικάζονται με διάφορες κατηγορίες συνωμοσίας για τις οποίες η ενοχή είναι εξ’ αρχής δεδομένη. Στους κατηγορούμενους προσφέρεται μια επιλογή. Είτε να εκτίσουν την ποινή τους σε μια ομοσπονδιακή φυλακή ή να υποβληθούν σε τριήμερο μαρτύριο στο Punishment Park που συνορεύει με το στρατόπεδο κράτησης. Αυτό το μαρτύριο – μια τριήμερη καταδίωξη σε απόσταση 50 μιλίων στην έρημο με τα πόδια, χωρίς νερό- περιγράφεται ως «ένα ποινικό αποτρεπτικό μέτρο… για τα στοιχεία εκείνα που επιδιώκουν την βίαιη ανατροπή της αμερικανικής κυβέρνησης». Οι δυνάμεις καταδίωξης αποτελούνται από διάφορες επίλεκτες μονάδες της αστυνομίας και της Εθνικής Φρουράς, που όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση τους προσφέρεται «μια απαραίτητη εκπαίδευση…» Οι κατηγορούμενοι πληροφορούνται πως εάν ολοκληρώσουν τη δοκιμασία χωρίς να συλληφθούν, θα έχουν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις τους.
Το Punishment Park είναι μια αλληγορία με τη μορφή ντοκιμαντέρ. Η δομή του στηρίζεται στη διαπλοκή δύο καταστάσεων. Ένα βρετανικό κινηματογραφικό συνεργείο ακολουθεί την ομάδα 657 σε ολόκληρη την τριήμερη δοκιμασία τους, στο Εθνικό Πάρκο Τιμωρίας στο Μπέαρ Μάουνταιν, κοντά στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνιας. Μέσα από συνεντεύξεις με τους αξιωματικούς εφαρμογής του νόμου και τους «παραβάτες» και μέσω των πραγματικών συμβάντων που λαμβάνουν χώρα στη διάρκεια της δοκιμασίας, η πραγματικότητα εκτείνεται πέρα από τα όρια του πάρκου για να αντικαθρεφτίσει την αίσθηση και τη νοοτροπία, γενικά, στην Αμερική.
Η δεύτερη κατάσταση είναι η ντοκιμαντερίστικη κάλυψη των επτά κατηγορουμένων, πέντε αντρών και δύο γυναικών που αντιμετωπίζουν τα μέλη του δικαστηρίου που είναι εγκατεστημένο στο Πάρκο Τιμωρίας του Μπέαρ Μάουνταιν. Όλοι οι κατηγορούμενοι έχουν προηγούμενα περάσει από δίκες και έχουν βρεθεί ένοχοι συνωμοσίας για την βίαιη ανατροπή της κυβέρνησης. Το καθήκον του δικαστηρίου είναι να εκτιμήσει τον βαθμό της ενοχής και να εκδώσει τις ανάλογες ποινές. Τα μέλη του δικαστηρίου περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων μια νοικοκυρά(και μέλος επιτροπής στρατολόγησης), έναν γερουσιαστή, έναν καθηγητή ψυχολογίας, ένα στέλεχος επιχείρησης(και μέλος επιτροπής στρατολόγησης), έναν δημοσιογράφο κι έναν συνδικαλιστή. Παρόντες είναι επίσης ένας δικηγόρος κι ένα μέλος του F.B.I.
To Punishment Park δεν θα έπρεπε να ιδωθεί ως μια ταινία που ασχολείται μόνο με τα προβλήματα της Αμερικής. Στα πρόσωπα των αμερικανών στρατιωτικών, αστυνομικών και των μελών του δικαστηρίου αντικατοπτρίζονται οι ισχυρές πιέσεις που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες κοινωνίες παντού, σε ολόκληρο τον κόσμο και που ωθούν πολλούς από μας όλο και πιο βαθιά στον φόβο και τη μισαλλοδοξία- ακόμα και στη βία και την καταστολή- σαν να είναι αυτός ο μοναδικός τρόπος να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση.
Διάρκεια: 87:34
Έτος Παραγωγής: 1971
Γλώσσα: Αγγλικά
Υπότιτλοι: gr
Κωδ.Καταχώρησης: T128