Επτά απλά μαθήματα μαρξισμού 2016 – #4 Τι είναι ο φασισμός
Το τέταρτο από τα επτά απλά μαθήματα μαρξισμού (δεύτερος κύκλος) με τίτλο «Τι είναι ο φασισμός»; με τον εκπαιδευτικό και συγγραφέα Βασίλη Λιόση.
Διάρκεια: 47:58
Έτος Παραγωγής: 2016
Γλώσσα: Ελληνικά
Υπότιτλοι: Όχι
Κωδ.Καταχώρησης: ΝΤ223
Νεοναζί: Το Ολοκαύτωμα της Μνήμης
Στο«Ολοκαύτωμα της Μνήμης» οι επιζώντες των ναζιστικών θηριωδιών σε Καλάβρυτα, Δίστομο και Χορτιάτη αλλά και Εβραίοι της Θεσσαλονίκης που οδηγήθηκαν στο Άουσβιτς περιγράφουν τα όσα έζησαν, οι μαθητές του Λυκείου του Διστόμου «εκθέτουν» τα ΜΜΕ που εξέθεσαν το χωριό τους παρουσιάζοντας το εσφαλμένα να έχει ψηφίσει τους πολιτικούς απογόνους των δολοφόνων των συγγενών τους και ο γιος του διαβόητου Ξενοφώντα Γιοσμά, μέλος της Χρυσής Αυγής σήμερα υποστηρίζει ότι ο Χίτλερ «αναγκάστηκε να κάνει τον πόλεμο» και άλλα πολλά που αποδεικνύουν τη στενή σχέση της Χρυσής Αυγής με τον ναζισμό…
Μια μέρα μετά τις εκλογές του 2012, η είδηση κάνει τον γύρο των τηλεοπτικών σταθμών: η Χρυσή Αυγή έλαβε 1.000 ψήφους στα μαρτυρικά Καλάβρυτα και Δίστομο. Δυο πόλεις που σημαδεύτηκαν από τη ναζιστική θηριωδία, παρουσιάζονται να νομιμοποιούν με την ψήφο τους, τους «πολιτικούς απογόνους» των δολοφόνων τους, σύμφωνα με τα ΜΜΕ. Τις αμέσως επόμενες μέρες, στην ερώτηση αν είναι νεοναζί και σχετίζονται με τον Χίτλερ, οι εκπρόσωποι της Χρυσής Αυγής απαντούν: «οι δημότες στα Καλάβρυτα και το Δίστομο απάντησαν ήδη, με την ψήφο τους». Η ιστορική μνήμη έχει εξασθενίσει ή πρόκειται για μια κατασκευασμένη είδηση;
Η απάντηση βρίσκεται στο Λύκειο Διστόμου, όπου οι μαθητές του παρακολουθούν ένα ντοκιμαντέρ για τα ναζιστικά εγκλήματα στα Καλάβρυτα, στον Χορτιάτη και στο Άουσβιτς. Η συζήτηση που ακολουθεί γρήγορα επεκτείνεται, σε θέματα όπως η αντίσταση στην γερμανική κατοχή. Μήπως έχουν δίκιο όσοι υποστηρίζουν ότι αν οι αντάρτες δεν προκαλούσαν με την δράση τους, τους Γερμανούς, δεν θα υπήρχαν και Ολοκαυτώματα;
Αυτή την τελευταία άποψη υποστηρίζει ο γιος ενός διαβόητου Έλληνα δωσίλογου. Ο πατέρας, υπουργός Προπαγάνδας στην κυβέρνηση Τσιρονίκου – την τελευταία φιλοναζιστική κυβέρνηση φάντασμα – το έσκασε το 1944 συνοδεύοντας τα γερμανικά στρατεύματα που αποχωρούσαν. Ο γιος ήταν υποψήφιος του ΛΑΟΣ στις εκλογές και τώρα προσχώρησε στην Χρυσή Αυγή.
Πίσω στο Λύκειο του Διστόμου, οι μαθητές έρχονται αντιμέτωποι με μια ιστορική αλήθεια: δεν υπήρξαν μόνο Έλληνες θύματα, αλλά και Έλληνες που συνεργάστηκαν με τον κατακτητή. Από το ντοκιμαντέρ που παρακολουθούν, μαθαίνουν ότι τα Τάγματα Ασφαλείας και όχι οι Γερμανοί, έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην σφαγή στο Χορτιάτη και συμμετείχαν στη σφαγή στην ίδια την πόλη τους.
Μπορεί να προχωρήσει προς τα μπρος, μια χώρα που δεν γνωρίζει το παρελθόν της;
Ένα ντοκιμαντέρ μέσα στο ντοκιμαντέρ, για τη μνήμη και τη λήθη.
Διάρκεια: 92:05
Έτος Παραγωγής: 2015
Γλώσσα: Ελληνικά
Υπότιτλοι: Όχι
Κωδ.Καταχώρησης: NT198
Ένα τραγούδι για τον Αργύρη
10 Ιουνίου 1944. Δίστομο. Ένα μικρό χωριό, ένα βήμα από την θάλασσα, στο δρόμο από την Αθήνα προς τους Δελφούς. Εδώ επιζεί ο μικρός Αργύρης, ούτε καν τεσσάρων χρονών, στις 10 Ιουνίου του 1944 μία κτηνώδη σφαγή των Γερμανικών Δυνάμεων: Το λεγόμενο «μέτρο εξιλέωσης» μιας ναζιστικής μεραρχίας ως αντίποινα για μία επίθεση ανταρτών εναντίον των Γερμανών στην περιοχή. Σε λιγότερο από δύο ώρες σκοτώνονται 218 κάτοικοι του χωριού ? γυναίκες, άντρες, γέροι, μωρά και βρέφη. Ο Αργύρης χάνει τους γονείς του και άλλους 30 συγγενείς.
Κάμποσα χρόνια περνάει το αγόρι σε ορφανοτροφεία γύρω από την Αθήνα, μέσα σε χιλιάδες παιδιά του πολέμου. Ώσπου μία μέρα εμφανίζεται μία αποστολή του Ερυθρού Σταυρού και διαλέγει μία χούφτα παιδιά για ένα μεγάλο ταξίδι σε μία μακρινή χώρα. Ο Αργύρης θέλει οπωσδήποτε να πάει μαζί τους. Και έτσι φτάνει στην Ελβετία, στο παιδικό χωριό Πεσταλότσι στο Τρόγκεν. Χρόνια αργότερα κάνει τη διδακτορική του διατριβή στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης (ΕΤΗ) στα Μαθηματικά και την Αστροφυσική. Πολύ σύντομα αρχίζει να διδάσκει στα λύκεια της Ζυρίχης, μεταφράζει Έλληνες ποιητές στα γερμανικά, και εργάζεται ως βοηθός αργότερα για μερικά χρόνια, μεταξύ άλλων και με το Ελβετικό Σώμα Βοήθειας για τα θύματα καταστροφών στην αναπτυξιακή βοήθεια στη Σομαλία, στο Νεπάλ και στην Ινδονησία. Γυρνώντας στην Ευρώπη, αρχίζει τα πήγαινε-έλα μεταξύ Ελβετίας και Ελλάδας ? και οι παραμονές στην παλιά του πατρίδα όλο και παρατείνονται.
Ο Αργύρης Σφουντούρης, σήμερα 66 χρονών, είναι ένας άνδρας με συναρπαστική γοητεία και μελαγχολική ευθυμία, που έχει ασχοληθεί σε όλη του την ζωή με την παραφροσύνη, που του συνέβη όταν ήταν μικρό παιδί. Σε ένα «Συνέδριο για την Ειρήνη» – για παράδειγμα- συλλογιζόταν δυνατότητες, πώς θα μπορούσε ο κόσμος να βγει από το φαύλο κύκλο της βίας. Δεν προσπάθησε να το «ξεπεράσει» μέσα του, και να «κλείσει» το κεφάλαιο με τις παιδικές του αναμνήσεις, αλλά πολύ περισσότερο αγωνίστηκε να μάθει να ζει με αυτές και πέραν τούτου να επηρεάσει τον έξω κόσμο.
Μία ταινία για την αντιμετώπιση του προσωπικού θρήνου και του ιστορικού χρέους.
Μία ταινία για τις φαινομενικά άλυτες δυσκολίες μίας πραγματικής συμφιλίωσης, μία ταινία για την αναζήτηση της ειρήνης — ένα ταξίδι με άγνωστο τέλος.
Διάρκεια: 104:00
Έτος Παραγωγής: 2007
Γλώσσα: Γερμανικά
Υπότιτλοι: gr
Κωδ.Καταχώρησης: Τ197
Tα κενά της συλλογικής μνήμης: οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης
“Τα κενά της συλλογικής μνήμης” (2012) αποτελεί μία ανεξάρτητη παραγωγή για το ολοκαύτωμα της ελλάδας και πιο συγκεκριμένα για την καταστροφή της αρχαιότερη κοινότητας στη θεσσαλονίκη.
Η ιστορική μνήμη και η καταστροφή της, το συλλογικό τραύμα και η κατασκευή της επίσημης εκδοχής των γεγονότων όπως και τα κλασσικά στερεότυπα και οι προκαταλήψεις είναι κάποια από τα θέματα που παρουσιάζονται στο ντοκιμαντερ.
Πέρα από προσωπικές μαρτυρίες, υπάρχουν συνεντεύξεις διάσημων ιστορικών όπως:
Διάρκεια: 72:25
Έτος Παραγωγής: 2012
Γλώσσα: Ελληνικά
Υπότιτλοι: en
Κωδ.Καταχώρησης: NT196
Δρόμοι – Μάνος Ζαχαρίας
Συνέντευξη του Μάνου Ζαχαρία με αναφορά στην ζωή του με έμφαση στις απόψεις του για τον κινηματογράφο και την κινηματογραφική παραγωγή στην Ελλάδα.
Ο σκηνοθέτης Μάνος Ζαχαρίας, που πρόσφατα τιμήθηκε από το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την προσφορά του στον κινηματογράφο, ένας καλλιτέχνης με ενδιαφέρουσα πορεία στην τέχνη, στην Αντίσταση και στον Εμφύλιο, έχει γυρίσει συνολικά δέκα ταινίες όσο ήταν αυτοεξόριστος στη Σοβιετική Ένωση. Ήταν στην ομάδα των διανοούμενων που ο Ροζέ Μιλλιέξ επιβίβασε στο πλοίο «Ματαρόα» για να μεταβούν στο Παρίσι, στη περίοδο της Κατοχής.
Αργότερα ανέβηκε στο βουνό με τον Ζαχαριάδη όπου οργάνωσε το κινηματογραφικό συνεργείο του αντάρτικου, μαζί με τον Γιώργο Σεβαστίκογλου. Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα,τοποθετήθηκε από τη Μελίνα Μερκούρη, σύμβουλος σε θέματα κινηματογράφου στο Υπουργείο Πολιτισμού.
Διάρκεια: 60:00
Έτος Παραγωγής: 2011
Γλώσσα: Ελληνικά
Υπότιτλοι: Όχι
Κωδ.Καταχώρησης: ΤΕ105
TVXS – Μάνος Ζαχαρίας – Δεκεμβριανά και Εξάρχεια
Ο σκηνοθέτης Μάνος Ζαχαρίας μιλά στο tvxs για τα Δεκεμβριανά του 1944, το λόχο των σπουδαστών – μετέπειτα ονομάστηκε «Λόχος του Λόρδου Βύρωνα» – που έδρασε με βάση τα Εξάρχεια, το «Σύνταγμα» των Εξαρχείων αλλά και για την έξοδο, την μεγάλη περιπέτεια της φυγής από τα Εξάρχεια και τον εμφύλιο, την πιο άγρια περίοδο της ελληνικής ιστορίας. Κατοχή και αντίσταση, Δεκεμβριανά και Εμφύλιος. Αυτό είναι το φόντο της ζωής του στα νεανικά του χρόνια. Ο Μάνος Ζαχαρίας δε χρειάζεται συστάσεις στον ελληνικό κινηματογραφικό κόσμο. Είναι ο άνθρωπος που έθεσε το θεσμικό πλαίσιο για την ανάπτυξη του ελληνικού κινηματογράφου. Έλληνας κινηματογραφιστής της διασποράς, έζησε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του στην πρώην Σοβιετική Ένωση, δούλεψε κυρίως στο εξωτερικό, όπου γύρισε και τις 10 από τις 11 ταινίες του με κεντρικό θέμα ωστόσο πάντα την Ελλάδα.
Γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε χημικός και στη συνέχεια θέατρο. Συμμετείχε στο φοιτητικό Κίνημα της Εθνικής Αντίστασης και στα Δεκεμβριανά υπήρξε επικεφαλής του λόχου φοιτητών Λόρδος Βύρων. Ως επιβάτης του μυθικού πλέον πλοίου “Ματαρόα”, φεύγει μαζί με δεκάδες νέους διανοούμενους στη Γαλλία.
Στο Παρίσι σπουδάζει κινηματογράφο και ιστορία της τέχνης, αλλά η ιστορία τον καλεί και πάλι πίσω στην Ελλάδα. Έχει ξεσπάσει ο Εμφύλιος… Ο Μάνος Ζαχαρίας μαζί με τον Γιώργο Σεβαστίκογλου σχηματίζουν το κινηματογραφικό συνεργείο του Δημοκρατικού Στρατού. Στην συνέχεια θα βρεθεί στην Τασκένδη, όπου φοίτησε στην σχολή σκηνοθεσίας του θεατρικού ινστιτούτου.
Η κινηματογραφική του πορεία αρχίζει το 1956 στη Μόσχα, όπου θα γυρίσει δέκα από τις δώδεκα ταινίες του. Στην Ελλάδα επέστρεψε το 1979. Έχει διατελέσει Σύμβουλος Κινηματογραφίας του υπουργείου Πολιτισμού και Πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου.
Μόνο μία από τις ταινίες του γυρίστηκε στην Ελλάδα. Πρόκειται για την πρώτη του ταινία, ουσιαστικά ένα ντοκιμαντέρ μικρού μήκους με τίτλο «Η αλήθεια για τα παιδιά της Ελλάδας».
Μία ταινία, ιστορικό ντοκουμέντο, γυρισμένη από το κινηματογραφικό συνεργείο του Δημοκρατικού στρατού στο Γράμμο, το Βίτσι και τις Λαϊκές Δημοκρατίες της Ουγγαρίας και της Τσεχοσλοβακίας. Μία ταινία με μεγάλη ιστορία την οποία λεπτομερώς ο Μάνος Ζαχαρίας διηγείται στο tvxs…
Διάρκεια: 35:00
Έτος Παραγωγής: 2011
Γλώσσα: Ελληνικά
Υπότιτλοι: Όχι
Κωδ.Καταχώρησης: ΤΕ104
ΡΧΣ – Greece, The Hidden War
Η Βρετανική ανάμειξη στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής και του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα.
Περιέχεται το αυθεντικό Ντοκιμαντέρ ΚΑΙ ένα ντοκιμαντέρ του Κούλογλου με το ίδιο θέμα, σε δύο μέρη. (εδώ MONO το πρώτο μέρος)
Πολλές συνεντεύξεις, πλάνα, φωτογραφίες
01.40 Σύντομα πλάνα από τον Ελληνο-Ιταλικό πόλεμο 1940
02.45-02.55 Μάχη της Αθήνας
05.21 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Κατοχή (Κούλογλου)
12.38 Συνέντευξη Βαφειάδη (αποσπάσματα διάσπαρτα στην ταινία)
14.30-14-45 Άρης Βελουχιώτης και αντάρτες πάνω σε άλογα
15.10 Τηλεγράφημα του Βρετανικού ΥΠΕΞ: Το καλύτερο σαμποτάζ στην Ελλάδα θα ήταν να μην υπάρχει καθόλου σαμποτάζ
21.40 Οι Βρετανοί ‘πείθουν’ το Ζέρβα να βγει στο βουνό
27.20 Ο ‘εμφύλιος’ στην Μέση Ανατολή
33.10 Εξορία για τμήμα του στρατού στη Μέση Ανατολή
35.35 Ομάδες Χ, πλάνα του Γρίβα, Χίτες γράφουν σύνθημα
37.35 Τάγματα ασφαλείας
43.00 Για την ‘τρομοκρατία’ του ΕΛΑΣ
43.40 Διάσκεψη του Λιβάνου
44.40 Βαφειάδης και η Σοβιετική στρατιωτική αποστολή
50.00 Πλάνα από συνάντηση Στάλιν – Τσόρτσιλ
52.36 Απελευθέρωση και υποδοχή των Άγγλων στην Αθήνα
55.15 ΤΕΛΟΣ ΠΡΩΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ
55.20 ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ Greece, the hidden war, 1986 Αγγλία (( ΤΣΕΚ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΓΡΑΜΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ))
Jane Gabriel (Τζέιν Γκάμπριελ)
Τυπωμένοι ελληνικοί υπότιτλοι σε όλο
57.21 Εμφύλιος πόλεμος
57.30 Ο ΕΛΑΣ παραδίδει τα όπλα. Πλάνα και σύντομες συνεντεύξεις για το τι ακολούθησε.
1.01.05 Πλάνα προπύλαια με κόσμο.
1.07.00 Εκλογές 1946
1.09.00 Γυρίζει ο βασιλιάς Γεώργιος
1.10.04 Εμφύλιος 2ος γύρος
1.16.35 οι ΗΠΑ καλούνται από τους Άγγλους. Ομιλία και δόγμα Τρούμαν
1.20.00 Εκκένωση των χωριών της εμπόλεμης ζώνης από την κυβέρνηση.
1.20.40 Νησιά εξορίας
1.22.40 Μακρόνησος
1.25.00 Σεπτέμβρης 1947 Η κυβέρνηση του βουνού και η αναδιοργάνωση των περιοχών που ελέγχουν
1.26.30 Αποστολή του ΟΗΕ με σκοπό την έρευνα για την βοήθεια προς τους κομμουνιστές από τρίτες χώρες
1.32.30 Διαφωνία Βαφειάδη-Ζαχαριάδη (Αντάρτικο ή Τακτικός στρατός)
1.33.40 Φθινόπωρο 1948 Επιχείρηση ‘Κορωνίς’ στον Γράμμο (+ χάρτης)
1.33.55 + 1.36.55 Ναπάλμ στον Γράμμο
1.37.25 Τα παιδιά στέλνονται στην Αλβανία
1.42.40 Επιχείρηση ‘πυρσός’. Ο Βασιλιάς Παύλος καλεσμένος για τη θέαση της μεγάλης ήττας των κομουνιστών
1.46.30 Εορτασμοί της κυβερνητικής νίκης στην Αθήνα
Διάρκεια: 106:00
Έτος Παραγωγής: 2011
Γλώσσα: Ελληνικά/Αγγλικά
Υπότιτλοι: Ελληνικά
Κωδ.Καταχώρησης: ΤΕ103
ΡΧΣ – Η Ελλάδα Του Χίτλερ
Η Ελλάδα του Χίτλερ (Α’): Από την Αλβανία στην Κρήτη
Οι Έλληνες όμως έχουν διαφορετική γνώμη. Με το που ηχούν οι σειρήνες του πολέμου, ολόκληρη η Ελλάδα συγκλονίζεται από διαδηλώσεις. Στην Αθήνα, οι διαδηλωτές σπάνε τα γραφεία της Alitalia και κατευθύνονται στην Βρετανική πρεσβεία. Σύνθημα τους, «Δώστε μας όπλα».
Ο Μανώλης Γλέζος και ο Αποστόλης Σάντας, φοιτητές τότε 18 ετών, ζητούν να πάνε στο μέτωπο αλλά δεν τους το επιτρέπουν λόγω ηλικίας. Μαζί με άλλους συμφοιτητές τους θα προσφερθούν να αντικαταστήσουν τους δημοσίους υπαλλήλους που πηγαίνουν στο μέτωπο.
Ο Γιάννης Αναστόπουλος μοιράζεται το όπλο του με έναν άλλο στρατιώτη. Τοποθετούνται όμως σε διαφορετικά μονάδες και ο Αναστόπουλος θα πολεμήσει άοπλος.
Το πρώτο βάρος της ιταλικής επίθεσης σηκώνει το μικρό απόσπασμα Πίνδου, υπό τον συνταγματάρχη Δαβάκη. Ο ελληνικός στρατός όχι μόνο καταφέρνει να σταματήσει τους εισβολείς, αλλά περνάει στην αντεπίθεση. Μέσα σε 20 μέρες, το μέτωπο μεταφέρεται στην Αλβανία
Ο Μουσολίνι γίνεται αντικείμενο χλευασμού και οι πολεμικές επιθεωρήσεις γεμίζουν τα θέατρα. Σε μια από αυτές παίζουν και τα Καλουτάκια μαζί με τη Σοφία Βέμπω. Η Αννα Καλουτά θυμάται πως όταν έφτασαν τα νέα για την κατάληψη της Κορυτσάς, η παράσταση σταμάτησε, βγήκαν στη σκηνή όλοι οι ηθοποιοί και μαζί με τον κόσμο τραγούδησαν τον εθνικό ύμνο.
Ο ελληνικός στρατός μετρά 13.000 νεκρούς, αλλά οι ιταλικές δυνάμεις υφίστανται βαριά ήττα. Όλα θα αλλάξουν στις 6 Απριλίου, όταν ο Χίτλερ κηρύσσει τον πόλεμο στην Ελλάδα. Οι Γερμανοί εισβάλουν από την Γιουγκοσλαβία και την Βουλγαρία και μέσα σε 3 ημέρες καταλαμβάνουν τη Θεσσαλονίκη.
Η πιο σκληρή μάχη δίνεται στα οχυρά του Ρούπελ. Όταν οι Έλληνες αναγκάζονται να παραδοθούν, οι Γερμανοί θα ανακαλύψουν ότι οι αντίπαλοι τους δεν είχαν καν τουφέκια.
Ο υπουργός των Στρατιωτικών Παπαδήμας πλαστογραφεί διαταγή της κυβέρνησης και τη μετατρέπει σε διαταγή παροχής αδειών σε αξιωματικούς και στρατιώτες που πολεμάνε. Ο Πρωθυπουργός Κορυζής ανακαλεί τη διαταγή και κατηγορεί τον Παπαδήμα για έσχατη προδοσία. Στις 18 Απριλίου ο Κορυζής αυτοκτονεί. Ο ελληνικός στρατός είναι υπό διάλυση.
Οι Γερμανοί μπαίνουν στην Αθήνα και το μέτωπο μεταφέρεται στο τελευταίο ελεύθερο ελληνικό έδαφος, την Κρήτη.
Μαζί με τους Κρητικούς πολεμά κι ένας αξιωματικός από τα βόρεια οχυρά της Μακεδονίας που αρνήθηκε να παραδοθεί , ο Θεόδωρος Καλλίνος
Η Ελλάδα του Χίτλερ (Β’): Τρόμος και αντίσταση στο Γ’Ράιχ
Δύο φοιτητές, ο Μανώλης Γλέζος και ο Λάκης Σάντας πηγαίνουν στην Μπενάκειο Βιβλιοθήκη, βρίσκουν και μελετούν όλα τα σχεδιαγράμματα της Ακρόπολης. Όταν θα κατεβάσουν τη γερμανική σημαία από τον ιερό βράχο, θα αφήσουν επίτηδες επάνω στον ιστό τα δαχτυλικά τους αποτυπώματα για να μην κατηγορηθούν οι Έλληνες φύλακες.
Από τους πρώτους κιόλας μήνες της κατοχής, οργανώνεται αντίσταση στα χωριά της Μακεδονίας υπό την καθοδήγηση του Μακεδονικού Γραφείου του ΚΚΕ. Το σύνθημα δίνεται το βράδυ της 28ης Σεπτεμβρίου του 1941 με την ανατίναξη του ηλεκτρικού εργοστασίου της Δράμας. 22 χωριά εξεγείρονται, οι αντάρτες φωνάζουν επανάσταση και σκοτώνουν 35 Βουλγάρους και 12 συνεργάτες τους. Ήταν η 1η εξέγερση στην κατεχόμενη Ελλάδα και δεύτερη σε ολόκληρη την Ευρώπη. Θα πνιγεί όμως στο αίμα. Στις 29 Σεπτεμβρίου οι Βούλγαροι περνούν σε αντίποινα σκοτώνοντας περισσότερους από 2000 ανθρώπους. Την επόμενη μέρα ιδρύεται στην Αθήνα το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο.
Το χειμώνα του 1941 η πείνα που χτυπάει τις πόλεις κυρίως της Ελλάδας, εξελίσσεται σε λιμό. Μόνο στην Αθήνα και τον Πειραιά περισσότεροι από 49000 άνθρωποι πεθαίνουν από την πείνα και την αβιταμίνωση.
Ο 15χρονος τότε Λάμπρος Ματόπουλος και η παρέα του, αναλαμβάνουν δράση. Πηδούν στα γερμανικά αυτοκίνητα, κλέβουν τρόφιμα και τα μοιράζουν στον κόσμο. Είναι οι θρυλικοί “σαλταδόροι”.
Ο Αγγελος Παπαναστασίου είναι ο πρώτος “πολεμικός ανταποκριτής” της Κατοχής. Είχε αγοράσει, πριν από τον πόλεμο, μια μικρή κινηματογραφική μηχανή. Την έκρυψε σε ένα τενεκεδάκι και βγήκε στους δρόμους της Αθήνας. Με την κάμερα του κατέγραψε εικόνες από την Ελλάδα του Χίτλερ, πουπαρουσιάζονται για πρώτη φορά στο σύνολο τους στο ΡΧΣ.
Το Μάιο του 1942 ο Άρης Βελουχιώτης με 13 άνδρες κάνει την εμφάνιση του στη Σπερχειάδα. Ένα μήνα μετά, στη Δομνίτσα της Ευρυτανίας αρχίζει επίσημα τον ένοπλο αγώνα. Ο Βασίλης Πριόβολος, γνωστός με το ψευδώνυμο “Ερμής”, σκιαγραφεί την προσωπικότητα του Άρη και περιγράφει τη ζωή στο αντάρτικο.
Στην Ήπειρο εμφανίζεται ο ΕΔΕΣ του Ναπολέοντα Ζέρβα. Το Νοέμβρη του 43 ο Θέμης Μαρίνος μαζί με μια ομάδα Άγγλων αλεξιπτωτιστών πέφτουν στην Ελλάδα για να συντονίσουν την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου. Στην επιχείρηση παίρνουν μέρος 50 άνδρες του Ζέρβα και 110 του Άρη.
Ήταν μια σπάνια στιγμή εθνικής ενότητας.
Η Ελλάδα του Χίτλερ (Γ’): Η πικρή απελευθέρωση
Η 16χρονη Τιτίκα Γκελντή έχει καταφύγει με την οικογένεια της στο βουνό για να γλιτώσει από τις διώξεις των συνεργατών των Γερμανών. Όταν ακούει ότι ο ΕΛΑΣ φτιάχνει μια διμοιρία γυναικών, λέει ψέματα ότι είναι ενήλικη, για να την δεχτούν.
Οι αντάρτες ελέγχουν ένα μεγάλο μέρος της ηπειρωτικής Ελλάδας. Στην Αθήνα διεξάγονται μεγάλες επιχειρήσεις σαμποτάζ και τα στρατεύματα κατοχής αποσύρονται από κάποιες γειτονιές. Στην Καισαριανή, οι κάτοικοι μαζεύουν φαγητό για τους αντάρτες του ΕΛΑΣ.
Η ήττα των Γερμανών είναι προδιαγεγραμμένη, όμως η εθνική ομοψυχία που επικράτησε τα πρώτα δυο χρόνια της κατοχής δεν υπάρχει πια. Ο φιλοκομμουνιστικός προσανατολισμός του ΕΛΑΣ ανησυχεί τους Βρετανούς, που υποστηρίζουν τη δεύτερη σε μέγεθος αντιστασιακή οργάνωση, τον ΕΔΕΣ.
Στα βουνά ξεκινούν συγκρούσεις ανάμεσα στις δυνάμεις του ΕΔΕΣ και του ΕΛΑΣ και τον Απρίλη του 1944, ο ΕΛΑΣ εκτελεί τον Δημήτρη Ψαρρό που είχε ιδρύσει την τρίτη αντιστασιακή οργάνωση, το σύνταγμα 542.
Ο διχασμός όμως των αντιστασιακών ομάδων δεν υπάρχει ανάμεσα στους φυλακισμένους του στρατοπέδου του Χαϊδαρίου. Ο Λουκάς Κόκκινος που βοηθούσε την ομάδα του Ψαρρού και θεωρούνταν εθνικόφρων, οδηγείται στο κτίριο της οδού Μέρλιν, όπου βασανίζεται για να καταδώσει κομμουνιστές. Δε θα μαρτυρήσει κανέναν. “Είχαμε βγάλει όλοι μια απόφαση κει μέσα, ότι μοιραίως, δε θα βγούμε ζωντανοί, θα πεθάνουμε. Λοιπόν, έπρεπε, πάση θυσία, να κρατήσουμε το στόμα κλειστό, να μην προδώσουμε“.
Ο Λουκάς Κόκκινος θα γλιτώσει την τελευταία στιγμή την εκτέλεση στο σκοπευτήριο της Καισαριανής. Θα οδηγηθεί όμως σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Γερμανία, απ’ όπου θα τον απελευθερώσει το 1945 ο Κόκκινος Στρατός.
Η κατοχή και η αντίσταση μέσα από το ημερολόγιο μιας μαθήτριας. Η Μαρία Μανωλάκου ξεφυλλίζει τις παλιές τις σημειώσεις και μιλάει για την πείνα, την αντίσταση των παιδιών και τη νέα κατηγορία νεόπλουτων, τους μαυραγορίτες και τα κορίτσια που έκαναν χαλάουα με ζάχαρη.
Για να αντιμετωπίσει τον κομμουνιστικό κίνδυνο, η κατοχική κυβέρνηση του Ιωάννη Ράλλη ιδρύει το 1943 στην Αθήνα και την Πελοπόννησο τα τάγματα ασφαλείας. Στη βόρεια Ελλάδα, εμφανίζονται πολλές αντικομουνιστικές ομάδες που συνεργάζονται με τους Γερμανούς. Μία από τις σκληρότερες ήταν η ομάδα του Συνταγματάρχη Πούλου. Ο Παύλος Παπαδόπουλος από την Κρύα Βρύση, κατατάσσεται στην ομάδα του Πούλου γιατί “είναι χριστιανός ορθόδοξος”. “Φορούσαμε γερμανική στολή με ελληνική σημαία”, λέει στο φακό του ΡΧΣ. Μετά τον πόλεμο θα καταταγεί στον εθνικό στρατό για να πολεμήσει τους κομμουνιστές.
Οι τελευταίοι μήνες της Κατοχής βάφονται με αίμα. Οι Γερμανοί, σίγουροι πλέον για την ήττα τους εκδικούνται. Κομμένο, Καλάβρυτα, Δίστομο, Εύβοια, Χορτιάτης και Γιαννιτσά.
Η εκδίκηση των ηττημένων Γερμανών. Τα σπέρματα ενός νέου εθνικού διχασμού. Η πικρή απελευθέρωση.
Διάρκεια: 160:00
Έτος Παραγωγής: 2007
Γλώσσα: Ελληνικά
Υπότιτλοι: Όχι
Κωδ.Καταχώρησης: ΤΕ098
Το Κουτί της Πανδώρας – Κατίν: Ένα άγνωστο έγκλημα του Β’ Παγκοσμίου πολέμου
Η πραγματική ιστορία πίσω από την συγκλονιστική ταινία του Αντρέι Βάιντα.
Τον Σεπτέμβριο του 1939 οι στρατιές του Χίτλερ εισέβαλαν στην Πολωνία. Ήταν το ξεκίνημα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Σοβιετική Ένωση του Ιωσήφ Στάλιν, υλοποιώντας ένα κρυφό πρωτόκολλο του Συμφώνου μη επίθεσης με την Γερμανία εισβάλει από Ανατολικά στην Πολωνία. Η Πολωνία βρίσκεται σε διπλή κατοχή. 22.500 αξιωματικοί του πολωνικού στρατού οι οποίοι αιχμαλωτίζονται, εξαφανίζονται. Όταν η Σοβιετική Ένωση μπήκε στον πόλεμο κατά της Γερμανίας, οι χιτλερικοί κατηγόρησαν τον Στάλιν για την εκτέλεση των αξιωματικών. Η Σοβιετική Ένωση απάντησε πως ήταν ένα προπαγανδιστικό τέχνασμα της Χιτλερικής Γερμανίας.
Το μόνο βέβαιο ήταν πως στην περιοχή του Κατίν, βρέθηκαν 22.500 σκελετοί σε ομαδικούς τάφους. Οι εκτελεστές τους είχαν σκοτώσει, έναν προς έναν με μια σφαίρα στον αυχένα.
Το έγκλημα του Κατίν έμεινε στο σκοτάδι. Όπως και οι δολοφόνοι. Η Πολωνία πέρασε στο Ανατολικό μπλοκ και κανένας, ούτε και οι δυτικοί αντίπαλοι της Σοβιετικής Ένωσης δεν είπαν ποτέ τίποτα για το έγκλημα.
Ο Αντρέι Βάιντα, ο βραβευμένος με Όσκαρ Πολωνός σκηνοθέτης, του οποίου ο πατέρας εκτελέστηκε στο Κατίν, με μια ταινία του που βγαίνει τώρα στους ελληνικούς κινηματογράφους, κατηγορεί τους Ρώσους για ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα πολέμου.
Το «Κουτί της Πανδώρας» ανοίγει αποκαλύπτοντας την πραγματική ιστορία. Ο Λεχ Βαλέσα, σε μια συνέντευξή του στον Κώστα Βαξεβάνη, αποκαλύπτει τι περιείχαν οι φάκελοι της KGB που του παρέδωσαν Γκορμπατσόφ και Γιέλτσιν για την υπόθεση. Ευθύνονται οι Σοβιετικοί και ο Στάλιν προσωπικά για το έγκλημα; Τα απόρρητα έγγραφα με τις αποφάσεις του ΚΚΣΕ για το Κατίν και οι εισηγήσεις του τρομερού Λαυρέντη Μπέρια.
Γιατί ο Τσώρτσιλ αρνήθηκε να αποδοθούν ευθύνες για το έγκλημα;
Η Ιστορία για μια ακόμη φορά γράφτηκε σε κλειστές, άγνωστες σκοτεινές σελίδες. Ένα μεγάλο έγκλημα και μια μεγάλη αποκάλυψη.
Διάρκεια: 41:00
Έτος Παραγωγής: 2009
Γλώσσα: Ελληνικά
Υπότιτλοι: Όχι
Κωδ.Καταχώρησης: ΤΕ096
Die Deutsche Wochenschau – 1941-05-02 Athen
Ένα σπάνιο ιστορικό Α/Μ ντοκιμαντέρ από τα γερμανικά αρχεία, που δείχνει την επέλαση των κατακτητών στην Ελλάδα. Δείτε μέσα από αυτό το ντοκιμαντέρ πως ήταν η Αθήνα το 1941, αλλά βέβαια και άλλες τοποθεσίες στην Ελλάδα. Από που μπήκαν οι Γερμανοί στην Ελλάδα , πιο σχέδιο ακολούθησαν, από που πέρασαν και άλλα πολλά.
Ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ με κεντρικό θέμα την Ελλάδα.
Διάρκεια: 24:13
Έτος Παραγωγής:
Γλώσσα: Γερμανικά
Υπότιτλοι: Όχι
Κωδ.Καταχώρησης: ΝΤ097